หุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ

บทความโดย นาย ชนาวุฒิ เชิดชู     5101103089
                                                            
หุ้นสามัญ (Common Stocks หรือ Ordinary Shares) คือ ตราสารสิทธิที่แสดงความเป็นเจ้าของกิจการ และเมื่อกิจการมีกำไรจากการดำเนินงาน ผู้ถือหุ้นสามัญจะได้รับเงินปันผลในอัตราที่จัดสรรโดยที่ประชุมใหญ่ผู้ถือหุ้น โดยคำนวณตามสัดส่วนของจำนวนหุ้นที่ถือครอง ทั้งนี้ เงินปันผลอาจมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับผลกำไรจากการดำเนินงานประจำปีของกิจการ

       หุ้นสามัญ ( Common Stock ) เป็นตราสารประเภทหุ้นทุน ซึ่งออกโดยบริษัทมหาชนจำกัดที่ต้องการระดมเงินทุนจากประชาชน โดยผู้ถือหุ้นสามัญจะมีสิทธิร่วมเป็นเจ้าของบริษัท มีสิทธิในการออกเสียงลงมติในที่ประชุมผู้ถือหุ้นตามสัดส่วนของหุ้นที่ถือครองอยู่ กล่าวคือ ร่วมเป็นผู้ตัดสินใจในปัญหาสำคัญในที่ประชุมผู้ถือหุ้น อาทิ การเพิ่มทุน การจ่ายเงินปันผล การควบรวมกิจการ นอกจากนี้ ผู้ถือหุ้นสามัญยังมีสิทธิได้รับเงินปันผลเมื่อบริษัทมีผลกำไร และมีโอกาสได้รับกำไรจากส่วนต่างของราคาเมื่อราคาหลักทรัพย์ปรับตัวสูงขึ้นตามศักยภาพของบริษัท รวมถึงมีโอกาสได้รับสิทธิในการจองซื้อหุ้นออกใหม่เมื่อบริษัทเพิ่มทุนหรือจัดสรรใบสำคัญแสดงสิทธิต่างๆ ให้แก่ผู้ถือหุ้น

หุ้นบุริมสิทธิ (preferred stock) เป็นตราสารประเภทหุ้นทุน คล้ายกับหุ้นสามัญ เพียงแต่ว่าไม่มีสิทธิออกเสียงในการบริหาร มีข้อแตกต่างจากหุ้นสามัญคือ ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิจะได้รับสิทธิในการชำระคืนเงินทุนก่อนผู้ถือหุ้นสามัญในกรณีที่บริษัทเลิกกิจการ รายละเอียดของบุริมสิทธิที่พึงจะมีจะต้องดูในเอกสารของบริษัทนั้นๆ อีกครั้งหนึ่ง หุ้นประเภทนี้มีไม่มากนักในตลาดหลักทรัพย์ มีการซื้อขายกันน้อย หรือภาษาเทคนิคเรียกว่ามีสภาพคล่องต่ำ หุ้นบุริมสิทธิบนกระดานหุ้นสังเกตได้จากสัญลักษณ์ -P ท้ายอักษรย่อ ของหุ้นสามัญ

 หุ้นกู้ หรือตราสารหนี้ที่ออกโดยบริษัทเอกชนต่างๆ โดยผลตอบแทนที่จะได้รับจะกำหนดเป็นอัตราดอกเบี้ยที่กำหนดไว้ตายตัว และมีกำหนดระยะเวลาที่แน่นอน อาจเป็นระยะสั้น เช่น สามเดือน หกเดือน หนึ่งปี หรือระยะยาว สามปี ห้าปี แต่ในประเทศไทยเรา ยังไม่ค่อยนิยมการออกตราสารหนี้ที่มีอายุนานเกินห้าปี เช่น บมจ. ปตท.ออกหุ้นกู้ เพื่อระดมทุนไปใช้ในการลงทุนต่างๆ แทนที่ ปตท. จะต้องไปกู้เงินธนาคารซึ่งจะมีขั้นตอนที่ยุ่งยากมากกว่า ความที่ ปตท. เป็นบริษัทขนาดใหญ่ มีความมั่นคงสูง ปตท. จึงมีทางเลือกที่จะกู้เงินโดยตรงจากนักลงทุนทั่วไป โดยปตท อาจจ่ายดอกเบี้ยให้ในอัตราที่น้อยกว่าที่ต้องจ่ายจากการกู้ธนาคาร

       ในแง่ของนักลงทุน ถ้าท่านมั่นใจว่า ปตท. เป็นบริษัทที่มั่นคงและมีความมั่นคงไม่ต่างกับธนาคารใหญ่ๆ ทั่วๆ ไปในบ้านเรา ก็เป็นโอกาสที่ท่านจะได้รับผลตอบแทนที่สูงกว่านำเงินไปฝากธนาคาร

       ถามว่าในทางกฎหมาย การถือหุ้นกู้แตกต่างหรือเสี่ยงน้อยกว่าการถือหุ้นบริษัทที่ออกหุ้นกู้อย่างไร คำตอบก็คือ ถ้าท่านเป็นผู้ถือหุ้นกู้ ท่านเป็น” เจ้าหนี้”ของบริษัท ในขณะที่ถ้าท่านเป็นผู้ถือหุ้น ท่านเป็น “เจ้าของ” ประเด็นที่สำคัญก็คือ ถ้าบริษัทนั้นๆ ล้มละลายลง ตามกฎหมายแล้วผู้ที่เป็น “เจ้าหนี้”ของบริษัท จะได้รับชำระหนี้ทั้งหมดคืนก่อน “เจ้าของ”

       ข้อที่อาจถือว่าเป็นข้อด้อยของหุ้นกู้หรือตราสารหนี้ที่ออกโดยภาคเอกชนก็คือ ส่วนใหญ่จะกำหนดอัตราการซื้อขั้นต่ำเอาไว้สูงมาก สำหรับท่านที่ต้องการลงทุนในหลักหมื่น หรือหลักแสน อาจจะไม่ได้รับการจัดสรรหุ้นกู้ แต่ก็จะมีบรรดากองทุนรวมต่างๆที่ลงทุนในตราสารหนี้หรือหุ้นกู้เหล่านี้ ซึ่งนักลงทุนรายย่อยสามารถลงทุนทางอ้อมผ่านการซื้อหน่วยลงทุนของกองทุนรวมก็ได้

คำถาม

1 หุ้นสามัญ (Common Stocks หรือ Ordinary Shares) คือ
2 หุ้นสามัญ ( Common Stock ) เป็นตราสารประเภทใด
3 หุ้นบุริมสิทธิ (preferred stock) เป็นตราสารประเภทใด